काठमाडौँ ।
अमेरिका, बेलायत, क्यानडा, अस्ट्रेलिया, जापान र न्यूजिल्यान्ड लगायत ६ देशले आर्थिक दबाब र गैरबजारमुखी नीतिलाई रोक्नको लागि हालै गरेको संयुक्त घोषणा विश्व व्यापारको संरक्षण र आफ्ना नागरिकहरूको जीविकोपार्जन रक्षातर्फको महत्त्वपूर्ण कदम हो।
यो एकीकृत प्रयास केही देशहरू विशेष गरी चीनले अपनाएका सम्बन्धित अभ्यासहरूको प्रत्यक्ष प्रतिक्रिया हो । जसले निरन्तर निष्पक्ष प्रतिस्पर्धालाई कमजोर बनाएको छ र अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारमा असमान खेल मैदान सिर्जना गरेको छ।
केही समयदेखि चीनको आर्थिक दबाबको रणनीति धेरै देशहरूमा चिन्ताको विषय बनेको छ । चिनियाँ सरकारले बजार बलहरू विकृत गर्ने, मुद्रा मूल्यमा हेरफेर गर्ने र उद्योगहरूलाई अनुचित रूपमा अनुदान दिने अभ्यासहरूमा संलग्न भएको मानिन्छ। यी सबैले निष्पक्ष व्यापारलाई गम्भीर रूपमा असर गर्दैछ। यी कार्यहरूले अन्य देशहरूको अर्थतन्त्रलाई मात्र हानि गर्दैन । तर खुला र पारदर्शी व्यापार सिद्धान्तको आधारलाई पनि खतरामा पारेको छ ।
चीनको व्यापार रणनीति गैर-बजार-उन्मुख उपायहरू अपनाउने, भेदभावपूर्ण अभ्यासहरूलाई सक्षम पार्दै स्वदेशी उद्योगहरूलाई प्राथमिकता दिने र विदेशी प्रतिस्पर्धीहरूलाई हानि पुर्याउनु विशेषता रहेको छ।
यसले निष्पक्ष प्रतिस्पर्धाको सिद्धान्तको उल्लङ्घन मात्र गरेको छैन थप अन्य देशहरूमा व्यवसायहरू स्पष्ट हानि पुग्ने वातावरण पनि सिर्जना गर्दछ। त्यस्ता अभ्यासहरूले विश्वव्यापी आर्थिक स्थायित्वलाई मात्र नभई सम्पूर्ण अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई फाइदा पुग्ने नवप्रवर्तन र प्राविधिक प्रगतिलाई पनि बाधा पुर्याइरहेको छ।
