काठमाडौं ।
विसं २०३३ सालमा राजकाज मुद्दामा केन्द्रीय कारागारमा थुनामा रहँदा कम्युनिष्ट पार्टी कोअर्डीनेसन केन्द्र(माले)मा सङ्गठित एमाले केन्द्रीय न्यायिक समिति सदस्य हुँदै एमालेको उपाध्यक्षको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएका थिए ।
विसं २०४८ देखि २०५२ सम्म राष्ट्रियसभा सदस्य, २०५६, २०६४, २०७०, २०७४ र २०७९ मा इलाम–२ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित नेम्वाङ पार्टी संसदीय दलको उपनेता र पार्टी उपाध्यक्षको जिम्मेवारीमा थिए ।
नेम्वाङ विसं २०६३ मा पुनः स्थापित प्रतिनिधिसभाका सभामुख, विसं २०६४ व्यवस्थापिका संसद्को सभामुख, विसं २०६५ एवं २०७० सालमा संविधानसभाका अध्यक्ष/सभामुख थिए । उनले विसं २०३२ देखि २०६३ सम्म मुलुकमा भएको राजनीतिक आन्दोलनमा पटक पटक गरी सात महिना थुनामा रहेका नेम्वाङ २०५१ सालमा कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री, सामान्य प्रशासनमन्त्री, सार्वजनिक लेखा समितिको सभापतिको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए । त्यसैगरी विसं २०३५ देखि २०४२ सम्म नेपाल ल क्याम्पसमा प्राध्यापन गरेका स्वं नेम्वाङ वरिष्ठ अधिवक्तासमेत रहेका थिए।
सुभाष नेम्वाङ इलाम क्षेत्र नम्बर २ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्य रहेका थिए । तर उनी नेकपा एमालेमा यति लामो समय बिताउदा पनि वहाँलाई कहिले पनि प्रधानमन्त्रीको दावेदार बनाईएन किन ? के नेम्वाङ जनजाति भएकै कारण वहाँलाई नेकपा एमालेको केन्द्रिय अध्यक्ष तथा एमालेको तर्फ बाट प्रधानमन्त्रीको दावेदार कहिले पनि मानिएन ।
स्नातक अध्ययनका क्रममा विसं २०२८ र २०२९ सालमा अनेरास्ववीयूबाट राजनीतिक यात्रामा प्रवेश गरेका नेम्वाङ इलाम बहुमुखी क्याम्पसको स्ववीयू सभापति भएका थिए । युवा उमेर देखि नै एमालेमा उनको राजनीतिक यात्रा शुरु भएको हो । नेम्वाङ एमालेमा जहिले पनि ईमानदार नेता भएर कार्यकर्ता सङ सहकार्य गरे तर उनिलाई पार्टीमा अध्यक्ष पदमा कहिले पनि प्रस्ताव गरेन । मन मोहन अधिकारी देखि अहिले माधव नेपाल हुँदै खडक प्रसाद ओलि ( केपि ) ओलि सम्म आउँदा नेकपा एमालेमा ब्राह्मण वाद नै हावी भयो ।
अहिले एमाले मा केपी ओलि पछि ईश्वर पोख्रेल , शंकर पोख्रेलको पालो आयो तर नेम्वाङ सधै दोश्रो स्थान मै रहे । नेम्वाङलाई ब्राह्मणवाद सोचका नेताले गर्दा उनलाई अधि न सरेको किन कि उनी जनजाति मध्यका हुन । छिमेकी मुलुक भारतमा दलित समुदायको प्रतिनिधित्व गर्दै बाबा भिमराव अम्बेडरलाई भारतमा संविधान पिता भन्ने गर्छन तर नेपालमा जनजाति समुदाय बाट रहेका नेम्वाङले नै पहिलो संविधान मस्यौदा तयार गरि गराई लागू गर्न पुर्ब रास्ट्रपति रामवरन यादव समक्ष पेश गरेका हुन । यसरी हेर्ने हो संविधान मा मुख्य भुमिका नेता नेम्बाङकै रहेकोे छ ।
नेपालको राजनीति ब्राह्मणवाद मा धुम्लिएको छ त्यस बाहेकका नेतालाई महत्त्व नदिने गरेको कारण नै सुभाष नेम्वाङ एमालेमा दोस्रो श्रेणीका नेताका रूपमा उदय भई अहिले संसार त्यागे । संविधान विद्ध भारतका भिमराव अम्बेडकर झैं उनीसंग विभिन्न मिडियाका सम्पादकले संसदीय समाचार बनाउन समेत सहजता हुने गरेकाे प्रष्ट्याएका छन । नेपाली राजनितिमा दलित, जनजाति लगायतका नेतालाई दाेस्राे श्रेणी मै राख्ने परिपाटी परिवर्तन हुने सम्भावनासमेत नेम्वाङसंगै विसर्जित भए जस्ताे जनजति अगुवा बताउँछन् ।
