काठमाण्डौं ।
सियालकोटमा क्रुद्ध भीडको हातबाट क्रूर मृत्युको सामना गर्ने एक श्रीलंकाली व्यक्तिलाई ईश्वरनिन्दाको आरोपमा संलग्न भएको आरोप लगाएको दु:खद घटनाको दुई वर्षपछि पाकिस्तानी इतिहासमा अर्को पीडादायी अध्याय सुरु भयो।
ईश्वरनिन्दाको दावीबाट उत्तेजित भीडले फैसलाबादको जरनवाला तहसीलमा चर्चहरूमा र ईसाई घरहरूमा आगो लगायो र विनाश मच्चायो। क्रिस्चियन समुदाय १६ अगस्तको घटनाको नतिजासँग जुझिरहेको छ, विशेष गरी उनीहरूको राष्ट्रिय अल्पसंख्यक दिवस र स्वतन्त्रता दिवस समारोहहरू र यी चर्चहरूमा उनीहरूको मातृभूमिको सुरक्षाको लागि प्रार्थनाको केही दिन पछि घटना हुन पुग्यो। उनीहरुले शरण र सुरक्षा खोजिरहेका छन् खुला मैदानमा रात बिताउन बाध्य छन्।
यी घटनाहरूको सम्बन्धमा दुईवटा पक्षहरू प्रकाश पारिएको छ। सबैभन्दा पहिले, अल्पसंख्यक समुदायबाट कसैले पनि पवित्र कुरानको अपमान गर्ने विचार गर्दैनन् भन्ने कुरा स्वीकार गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। अचम्मको कुरा के छ भने, अल्पसंख्यक सदस्यहरू भन्दा मुस्लिमहरू विरुद्ध निन्दाको आरोपको उच्च घटनाहरू छन्। अल्पसंख्यक अधिकारका लागि काम गर्ने एक प्रमुख संस्था, न्याय र शान्तिका लागि राष्ट्रिय आयोगको तथ्यांकले पाकिस्तानमा २०२२ मा करिब २५३ जनाले ईश्वरनिन्दाको आरोपको सामना गरेका थिए।
तीमध्ये तीन जना इसाई, ४८ अहमदी, १९६ मुस्लिम, एक हिन्दू पाँच जना अन्य थिए। यसले एउटा प्रश्न उब्जाउँछ: कसरी एक मुस्लिमले आफ्नो पवित्र पुस्तकको अपमान गर्न सक्छ? यस्ता कार्यहरू प्राय: व्यक्तिगत प्रतिशोधबाट उत्पन्न हुन्छन्। दोस्रो, अपराधीहरूले कानुनी प्रणालीमा रहेको शून्यताको शोषण गर्दै व्यक्तिगत आक्रमणको सट्टा भीड आक्रमणको सहारा लिन्छन्। यो स्वतन्त्रताको खुलासा गर्दा भीडले आक्रमण गर्ने प्रणालीको कमजोरीलाई उजागर गर्दछ।
त्यस्ता मुद्दाहरूमा न्याय कहिल्यै समयमा भएको छैन। जब भीड आक्रमण हुन्छ, जिम्मेवारी विभाजित हुन्छ। भीडको संलग्नताका कारण ठूलो मात्रामा गिरफ्तारी हुने गरेको भए पनि एकल जवाफदेहिताको सट्टा अभियुक्तहरूले कमजोर कानुनी आधारमा मुद्दा खारेज नहुँदासम्म एकपछि अर्को धरौटी प्राप्त गरिरहन्छन्। अपराधीहरूलाई यी रणनीतिहरू राम्ररी थाहा छ, त्यसैले दशकौंदेखि एउटै ढाँचामा आक्रमणहरू भइरहेका छन्। भीड आक्रमण रणनीतिले अपराधीहरूलाई सुरक्षित आश्रय प्रदान गर्दछ।
विचार गर्नुपर्ने अर्को पक्ष भनेको मस्जिदको लाउडस्पीकरबाट हुने घोषणाको प्रतिक्रियामा भीडहरू भेला हुन्छन्। यद्यपि, जिम्मेवारी अन्ततः भीडमा आउँछ, जबकि उक्साउने व्यक्ति घटनास्थलबाट भाग्न सफल हुन्छ। भीडको श्रोतलाई जवाफदेही बनाउनुले भविष्यमा यस्ता खतरनाक जमघटलाई निरुत्साहित मात्र गर्दैन तर अर्को पटक झन् अन्योल पनि बनाउँछ। भीड आक्रमणको उग्रताले स्थायी डरलाई समेट्छ, अभियुक्तहरूलाई तिनीहरूको घरभित्रै फसाउँछ। हिंसात्मक नाराले नाबालिग, महिला र वृद्धवृद्धालाई परेको असरलाई बेवास्ता गर्न सकिँदैन।
आर्थिक नोक्सानले उनीहरूको घर, पसल र व्यवसाय ध्वस्त पारेको छ, उनीहरूलाई उनीहरूको लुगाहरू र उनीहरूलाई धान्नको लागि खाद्यान्नको अभाव छ। करिब दुई प्रतिशत जनसङ्ख्या रहेको क्रिस्चियनहरूले देशको स्थापनादेखि नै विभिन्न पेशाहरूमा संलग्न भई निरन्तर आफ्नो वफादारी प्रदर्शन गर्दै आएका छन्। ईसाईहरूको अहिंसक, सहिष्णु र शान्तिपूर्ण आचरण समाज भित्र सजिलै देख्न सकिन्छ।
उल्लेखनीय कुरा के छ भने, क्रिस्चियन आतंकवाद, देशद्रोह वा हिंसात्मक आचरणमा फसेको कुनै उदाहरण छैन। उनीहरूले जिम्मेवार नागरिकको रूपमा आफ्नो भूमिका प्रभावकारी रूपमा पूरा गर्दै आएका छन् र उनीहरुको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु राज्यको दायित्व हो ।
