काठमाण्डौं ।
चीनको अर्थतन्त्र निरन्तर ओरालो लाग्दै गइरहेछ । कुनै समय विश्वको फ्याक्ट्री भनिने चीन यतिखेर संकटमा परेको छ । चीनमा रोजगारी गुम्दैछ, जनसंख्या बुढो हुँदैछ अनि बेरोजगारी सङ्ख्या बढिरहेछ।
चिनियाँ कम्पनीहरूमा ऋणको बोझ लगातार बढ्दै गएको छ। र घरजग्गा व्यवसाय ठप्प भएको छ। व्यापारमा चिनियाँ सरकारको हस्तक्षेपका कारण विदेशी कम्पनीहरू पनि चीनबाट आफ्नो बाटो मोड्न थालेका छन्। सारा विश्वको नजर चीनको यो अवस्थामाथि नै टिकेको छ ।
चीनले आफ्नो बिग्रँदो अर्थव्यवस्थाबारे खुलेर भन्न सकेको छैनस तर चीनको अवस्था बिग्रँदै गएको प्रत्यक्ष रूपमा देखिँदैछ । पछिल्लो समयको निर्यातको ताजा तथ्यांकले झन् चीनको कठिनाई बढाएको छ ।
चीनको अर्थतन्त्र पहिले नै खराब अवस्थामा छ। त्यसमाथि, निर्यातको तथ्याङ्कले चीनको समस्या झनै बढाएको छ । निर्यातको तथ्यांकले गर्दा यतिखेर चीनको कठिनाई बढेको छ । विश्वमा चिनियाँ सामानको घट्दो क्रेजले उसको समस्या झनै बढ्दै गएको मान्न सकिन्छ ।
निर्यातको तथ्यांक हेर्दा सेप्टेम्बरमा चीनको निर्यात लगातार पाँचौं पटक घटेको छ। सेप्टेम्बर महिनामा चीनको निर्यातमा आएको गिरावटले चिनियाँ सरकारको समस्या बढाएको छ । सेप्टेम्बरमा, निर्यात लगातार पाँचौं महिनामा ६.२ प्रतिशतले घटेर २२९.१३ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको छ। कमजोर विश्वव्यापी मागका कारण चीनको निर्यात घटेको छ ।
कोरोना महामारी र कडा लकडाउनपछि चीनको अर्थतन्त्र ओरालो लागेको हो । कोरोनाको समय विश्वभरिको अर्थतन्त्रलाई व्यापक प्रभाव पुगेको थियो। तर अहिले विश्व सामान्य अवस्थामा फर्किरहेको समय चीनको अर्थव्यवस्था भने निरन्तर ओरालो लागिरहेको छ। कोरोनापछि चीनको अर्थतन्त्र र उद्योग अस्थिर अवस्थामा छन् ।
यति मात्र होइन, घरजग्गाको व्यापार पनि निरन्तर ओरालो लागेको कारण अन्य उद्योग पनि दबाबमा छन् । बिक्रीमा निरन्तर गिरावट र कम्पनीहरूमा बढ्दो ऋणका कारण चीनको अर्थतन्त्र निरन्तर ओरालो लागेको हो। आर्थिक विज्ञहरुका अनुसार चीनको अर्थतन्त्र बिस्तारै गम्भीर मन्दीतर्फ गइरहेको छ । यद्यपि, त्यहाँको सरकारले खस्कँदै गएको अर्थतन्त्रलाई सम्हाल्न राहत प्याकेज ल्याउने तयारी गरिरहेको छ ।
चीनको रियल इस्टेट ठूलो दबाबमा छ। घरहरूको बिक्रीमा कमी आएको छ र विकासकर्ताहरूले बैंकहरूलाई ठूलो ऋण तिर्न संघर्ष गरिरहेका छन्। जनताको क्रयशक्ति यति धेरै घट्दै गएको छ कि ठूलो डिस्काउन्ट र छुटको बावजुद चीनमा घर बिक्री ठप्प भएको छ। चिनियाँ बैंकहरूले पनि पहिलो पटक घर खरीद गर्नेहरूको लागि ब्याज दर कटौती गरेका छन्। रियल इस्टेटले चीनको अर्थतन्त्रलाई दबाब दिइरहेको छ। चीनको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन वृद्धि अनुमान घटिरहेको छ। यस्तोमा आउँदो दिनमा चीनको अर्थतन्त्र अझ ओरालो लाग्ने विज्ञहरू ठान्छन्।
कमजोर विश्वव्यापी मागका कारण सेप्टेम्बरमा चीनको निर्यात र आयात लगातार पाँचौं महिनामा ६.२ प्रतिशतले घटेको बताइएको छ। एपीका अनुसार चीनको निर्यात र आयात दुवै एक वर्ष अघिको तुलनामा सेप्टेम्बरमा घटेको हो।
सीमा शुल्कका सामान्य प्रशासनका प्रवक्ता लु डालियाङले शुक्रबार बेइजिङमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा महामारीबाट विश्व अर्थतन्त्रको रिकभरीको अस्थिर गति चीनको निर्यातमा सबैभन्दा ठूलो चुनौती रहेको बताए।
नेताहरूले विभिन्न नीति समर्थन उपायहरू लागू गरेपछि हालैका महिनाहरूमा चीनको अर्थतन्त्र सुस्त भएको छ। तर, सम्पत्ति क्षेत्र अर्थतन्त्रका लागि चुनौती बनेको छ । बिक्री घटेको छ र विकासकर्ताहरू भारी ऋण तिर्न संघर्ष गरिरहेका छन्। केन्द्रीय बैंकले उधारो नियमहरू सहज बनाएको छ र साना व्यवसायहरूका लागि केही कर राहत उपायहरू प्रदान गर्दै पहिलो पटक घर खरीददारहरूका लागि धितो दरहरू घटाएको छ।
