काठमाण्डौं ।
भारतीय विदेश मन्त्री एस जयशंकरले इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा सहकार्य भारत र भियतनामको साझा हितमा रहेको बताएका छन्। उनले आसियानको केन्द्रीयताको महत्वलाई जोड दिँदै क्वाड समूहको योगदानलाई हाइलाइट गरेका छन्।
चार दिने औपचारिक भ्रमणका लागि आइतबार भियतनाम आइपुगेका जयशंकरले भियतनामको कूटनीतिक एकेडेमीलाई ‘इन्डिया इन द इन्डो–प्यासिफिक’ विषयमा सम्बोधन गर्दै उक्त टिप्पणी गरेका हुन्।
’इण्डो–प्यासिफिक निर्माणमा सहयोग गर्नु किन हाम्रो साझा हितमा छ भनेर छलफल गरियो। आसियान केन्द्रीयताको महत्वलाई रेखांकित गर्दै क्वाडको योगदानलाई हाइलाइट गरेका छौं,’ विदेशमन्त्री जयशंकर सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म एक्समार्फत भनेका छन्।
’भारत र भियतनामले कसरी आफ्नो स्वतन्त्र मानसिकताका साथ बहुध्रुवीय र नियममा आधारित विश्वव्यापी व्यवस्थालाई प्रवर्द्धन गर्न सक्छ भन्ने कुराबारे छलफल भएको,’ उनले थपेका छन्।
अमेरिका, भारत, जापान र अष्ट्रेलियाले क्वाड समूह बनाएका छन्। उनीहरूले यस क्षेत्रमा चीनको बढ्दो सैन्य र आर्थिक प्रभावको बीचमा रक्षा र ऊर्जा जस्ता विभिन्न क्षेत्रमा सहयोग बढाउँदै आएका छन्।
इन्डो–प्यासिफिक एक जैविक भौगोलिक क्षेत्र हो, जसमा हिन्द महासागर र दक्षिण चीन सागरसहित पश्चिमी र मध्य प्रशान्त महासागर समावेश छ।
अमेरिका, भारत र धेरै अन्य विश्व शक्तिहरूले स्रोत–सम्पन्न क्षेत्रमा चीनको बढ्दो सैन्य षड्यन्त्रको पृष्ठभूमिमा स्वतन्त्र, खुला र समृद्ध इन्डो–प्यासिफिक सुनिश्चित गर्ने आवश्यकताबारे छलफल गरिरहेका छन्।
ताइवान, फिलिपिन्स, बु्रनाई, मलेसिया र भियतनामले यसको भाग दाबी गरे पनि चीनले झन्डै सबै विवादित दक्षिण चीन सागरमा आफ्नो दाबी गर्दै आएको छ। बेइजिङले दक्षिण चीन सागरमा कृत्रिम टापु र सैन्य प्रतिष्ठानहरू निर्माण गरेको छ। पूर्वी चीन सागरमा पनि जापानसँग चीनको क्षेत्रीय विवाद छ।
दक्षिणपूर्वी एसियाली राष्ट्रहरूको संघ (आसियान) यस क्षेत्रको सबैभन्दा प्रभावशाली समूह मध्ये एक मानिन्छ, र भारत र अमेरिका, चीन, जापान र अष्ट्रेलिया लगायत अन्य धेरै देशहरू यसका संवाद साझेदारहरू हुन्।
आसियानका १० सदस्य राष्ट्रहरू इन्डोनेसिया, मलेसिया, फिलिपिन्स, सिंगापुर, थाइल्याण्ड, बु्रनाई, भियतनाम, लाओस, म्यानमार र कम्बोडिया हुन्।
भारत र आसियान बीचको सम्बन्ध व्यापार र लगानीका साथै सुरक्षा र प्रतिरक्षाका क्षेत्रमा सहयोग बढाउनमा केन्द्रित भएकाले पछिल्ला केही वर्षहरूमा उल्लेखनीय उकासिएको छ।
