काठमाण्डौं ।
म्यानमार चीनका लागि टाउको दुखाइ बनेको छ । चीन यस देशलाई बंगालको खाडीको प्रवेशद्वारको रूपमा प्रयोग गर्न चाहन्छ। तर, यो देशको आन्तरिक अवस्थाले चीनको सपना चकनाचुर पारिरहेको छ । नोभेम्बर 24 मा, चीनबाट म्यानमारका सामानहरू बोकेको ट्रकहरूको काफिलेमा आक्रमण भयो र अर्को दिन, चिनियाँ सेना पीएलएले चीन-म्यानमार सीमामा लाइभ फायर अभ्यास गर्यो। चीनका राजदूत चेन हाईले म्यानमारका विदेशमन्त्री थान स्वेसँगको भेटघाटसँगै यो विकास भएको हो। पछिल्लो अशान्तिले म्यानमारमा गृहयुद्ध निम्त्याउने चेतावनीको रूपमा हेर्न सकिन्छ । चीनका लागि थप कडा चुनौती बन्दै गएको छ ।
रिपोर्टहरूका अनुसार नोभेम्बर 24 मा म्यूज शहर नजिकै चिनियाँ सामान बोकेका ट्रकहरूमा आक्रमण भएको थियो। चीनको विरोधमा विद्रोहीले यी ट्रकमा आगजनी गरेका थिए । म्यानमारको सैन्य सरकारलाई चीनले बिनासर्त समर्थन गरेकोमा विद्रोहीहरू आक्रोशित छन्। म्यानमारको ब्रदरहुड एलायन्स, जुन तीन संगठनको जातीय समूह हो, यस हमलाको लागि जिम्मेवार छ। यो गठबन्धनले म्यानमारको सैन्य सरकार विरुद्ध अपरेशन 1027 सुरु गरेको छ र म्यानमारको चीनसँगको सीमामा धेरै महत्त्वपूर्ण पोस्टहरू कब्जा गरेको छ। म्यानमारको राजनीतिका पर्यवेक्षकहरूका अनुसार म्यानमारका लागि चिनियाँ राजदूतले सीमा स्थायित्वबारे छलफल गर्न राजधानीमा शीर्ष अधिकारीहरूसँग भेट गरेपछि उनीहरूबीचको सम्बन्ध तनावग्रस्त भएको संकेत देखिएको छ।
म्यानमारको सीमामा चिनियाँ सेनाको अभ्यास
विद्रोहीहरूले चिनियाँ सामानले भरिएका ट्रकहरूमा आक्रमण गरेको एक दिनपछि नोभेम्बर २५ मा चिनियाँ दक्षिणी थिएटर कमाण्डले वार्षिक प्रशिक्षण योजनाअनुसार चीन-म्यानमार सीमाको चिनियाँ पक्षमा तीन दिने लाइभ फायर अभ्यास गरेको थियो। चिनियाँ सेनाका अनुसार अभ्यासमा सहभागी सेनाहरू द्रुत गतिमा पूर्वनिर्धारित क्षेत्रमा आइपुगे र विभिन्न दिशाबाट र विभिन्न समयमा प्रत्यक्ष फायर अभ्यास गरी राष्ट्रिय सार्वभौमसत्ता, सीमा स्थायित्व, जित्ने क्षमताको रक्षा गर्ने जनयुद्ध र दृढ संकल्प प्रदर्शन गरे। युद्ध प्रदर्शन गरिएको थियो।
चिनियाँ युद्धपोतको म्यानमारको भ्रमण
केही दिन पछि, नोभेम्बर 27 मा, चिनियाँ नौसेना युद्धपोतहरूले “मित्रता देखाउन” म्यानमारको भ्रमण गरे। रिपोर्टका अनुसार म्यानमार आइपुगेका जहाजहरूमा गाईडेड मिसाइल डिस्ट्रोयर जिबो र गाइडेड मिसाइल फ्रिगेट जिन्झाउ समावेश थियो। यी दुवै युद्धपोत चार दिने भ्रमणमा नोभेम्बर २७ मा याङ्गुन पुगेका थिए । यी युद्धपोतहरूमा तैनाथ चिनियाँ मरीनहरूले म्यानमार सेनाका वरिष्ठ अधिकारीहरूसँग भेट गरे। म्यानमारको सैन्य सरकारसँग चीनको बलियो सम्बन्धले त्यहाँका आम जनता र विद्रोहीलाई रिसाएको छ। यही कारणले विद्रोही विरुद्ध व्यापक कारबाही भए पनि म्यानमारमा चीन विरोधी र्याली निस्कने गरेको छ ।
म्यानमारमा चीन विरोधी प्रदर्शन जारी छ
भर्खरै, एक र्यालीमा, दर्जनौं म्यानमार राष्ट्रवादी प्रदर्शनकारीहरूले मुख्य सहर याङ्गुनमा रहेको चिनियाँ दूतावास बाहिर भेला भएका ब्यानर र पोस्टरहरू बोकेर बेइजिङको आलोचना गरेका थिए। तिनीहरूको एउटा पोस्टर अंग्रेजीमा लेखिएको थियो, “हामी चिनियाँ सरकारलाई उत्तरी आतंकवादी समूहहरूलाई समर्थन नगर्न आग्रह गर्दछौं।” जुन्टा (सैन्य सरकार) का प्रवक्ता जाव मिन टुनले पछि प्रदर्शनकारीहरू विद्रोहीहरूको विरोध गरेको बताए। विद्रोहीहरूले तर पश्चिमी मिडियाले म्यानमारको चीनसँगको सम्बन्धलाई बिगार्न खोजेको आरोप लगाएका छन् ।
म्यानमारस्थित चिनियाँ दूतावासले नोभेम्बर २४ मा एक सूचना जारी गरेको थियो। उक्त सूचनामा म्यानमारलाई उच्च सुरक्षा जोखिम भएको देशको रूपमा वर्णन गर्दै लौकाईमा अलपत्र परेका चिनियाँ नागरिकहरूलाई जतिसक्दो चाँडो घर छाड्न भनिएको थियो। यसअघि लौकाई सहरमा लडाइँबाट भाग्न खोजिरहेका मानिसहरू बोकेको गाडीमा रकेट ठोक्किँदा कम्तीमा १० जनाको मृत्यु भएको थियो। म्युजजस्तै लौकाई सहर चीनको सिमानामा पर्ने शान राज्यमा अवस्थित छ। जन्टाका प्रवक्ता र यस क्षेत्रमा सक्रिय विद्रोही समूह दुवैले घटनाको निन्दा गरेका छन् । अहिलेसम्म यश घटनाको जिम्मेवारी कसैले पनि लिएको छैन ।
