काठमाण्डौं । 
चीन र भुटानबीच सीमा विवादबारे निरन्तर वार्ता भइरहेको छ । एकातिर वार्ता चलिरहेको छ भने अर्कोतिर चीनले पनि भुटानमा अवैध रूपमा घुसपैठ गरिरहेको छ ।
उत्तरी भुटानको जाकारलुङ उपत्यकामा चीनले धेरै गैरकानुनी निर्माण गरेको छ । उनले चौकी मात्र बनाएका छैनन्, गाउँ पनि बनाएका छन् । सीमा रेखा तय गर्न दुई देशका अधिकारीबीच भएको बैठकका केही स्याटेलाइट तस्बिर बाहिर आएका छन् । जसबाट भुटानको सिमानाभित्र चीनको निर्माण गतिविधि जारी रहेको स्पष्ट हुन्छ । यसले भुटानसँग चीनको प्रस्ताव स्वीकार गर्नुको विकल्प नभएको पनि देखाउँछ।
चीनले निर्माण गरिरहेको भुटानको क्षेत्र अरुणाचल प्रदेशसँगको भुटानको पूर्वी सीमानाबाट ५० किलोमिटर टाढा छ । जाकारलुङ उपत्यकामा चीनले विगत दुई वर्षदेखि लगातार आफ्नो उपस्थिति बढाएको छ। स्याटेलाइट तस्बिरका आधारमा यहाँ अहिले १२९ चिनियाँ भवन रहेको दाबी गरिएको छ, जुन आवासीय भवन देखिन्छन् । अगस्ट, २०२१ मा यहाँ त्यस्तो कुनै भवन थिएन। स्पष्ट छ, पछिल्लो समय चीनले ती भवनहरू द्रुत गतिमा पूरा गरेको छ।
युनिभर्सिटी अफ लण्डनका तिब्बती इतिहासका प्रोफेसर रोबर्ट बार्नेट भन्छन्, चीनले एकतर्फी रूपमा उक्त क्षेत्र कब्जा गरेको छ र त्यसमा गाउँ, सैन्य ब्यारेक र चौकीहरू बनाएको छ। जाकारलुङ भुटानीहरूको लागि महत्त्वपूर्ण सांस्कृतिक र धार्मिक क्षेत्र बेयुल खेनपाजोङसँग जोडिएको छ।
यस्तो अवस्थामा भुटानका लागि यो ठूलो झट्का हो तर चीनलाई पनि थाहा छ कि उसको कम शक्तिशाली छिमेकीसँग प्रतिक्रियाको लागि थोरै विकल्पहरू छन्। यस्तो अवस्थामा उनी यहाँ आफ्नो इच्छा अनुसार गरेको देखिन्छ ।
