लन्डन ।
चीनले आक्रामक विदेश नीति, छिमेकीसँग धम्कीको व्यवहार, हङकङमा आफ्नो ज्यादतीपूर्ण कार्य र तिब्बत र सिनजियाङमा तीव्र पारिएको दमनले बेलायतसँगको सम्बन्धलाई पनि समाप्त पारेको छ।
चीनका यस किसिमका व्यवहारले बेलायत-चीन सम्बन्धको कथाको अवधि समाप्त भएको देखाएको हो। २८ नोभेम्बरमा लन्डनमा आफ्नो पहिलो प्रमुख विदेश नीतिसम्बन्धी भाषणमा बेलायती प्रधानमन्त्री ऋषि सुनकले आफ्नो सरकारको विदेश नीति अभिमुखीकरणलाई रूपरेखा भएको र त्यसमा चीनले स्पष्ट हुनुपर्ने बताएका थिए।
उनले ‘बेलायत र चीनबीचको सुनौलो युग अब समाप्त भएको छ’ भनी टिप्पणी गरे। ‘चीनले हाम्रो (बेलायतको) मूल्यमान्यता र चासोका लागि व्यवस्थित चुनौती खडा गरेको छ। हामी चीनले हाम्रो लचिलोपनलाई बलियो बनाउने र हाम्रो आर्थिक सुरक्षाको रक्षा गर्ने बारे दीर्घकालीन दृष्टिकोण राखिरहेका छौं,’ उनले थपे।
उनले चीनको दुर्भावनापूर्ण मनसायलाई पनि उल्लेख गर्दै आफ्नो विश्वव्यापी प्रभाव विस्तार गर्न राज्यको नेतृत्वमा हुने सबै प्रकारका प्रयासहरू समावेश गरेको ‘अल्पकालीनता’ वा ‘इच्छापूर्ण सोच’ पर्याप्त नहुने चेतावनी दिएको सिंगापुर पोस्टले रिपोर्ट गरेको छ।
सुनकका अनुसार बेलायत अब भावनात्मकताको शीतयुद्धको दृष्टिकोणमा भर पर्न सक्दैन र त्यसैले नैतिक मूल्य र खुलापनको रक्षा गर्ने विकसित दृष्टिकोण समयको आवश्यकता हो। बेलायत-चीन सम्बन्धको ‘सुनौलो युग’ ले डेभिड क्यामरुन र त्यसपछि थेरेसा मेको २०१५-२०१९ बीचको प्रधानमन्त्रीको समयमा दुई देशबीचको नरम र अधिक सहयोगी सम्बन्धलाई जनाउँछ।
उनीहरुले चीनबाट आर्थिक सम्बन्ध विस्तार र ठूलो लगानीका लागि महत्वपूर्ण प्रयास गरेका थिए। चीनको यो आकर्षणको परिणत सी जिनपिङको २०१५ मा बेलायतको धेरै प्रचारित भ्रमणमा भयो, जब उनले लन्डन र म्यानचेस्टरको भ्रमण गरे।
यस भ्रमणका क्रममा अरबौं पाउण्डको ठूला व्यापारिक सम्झौता, आणविक उर्जा केन्द्र लगानी र साइबर सुरक्षा सम्झौतामा चीनले बेलायतबाट व्यापारिक गोप्य चोरी गर्न साइबर जासुसीको प्रयोग नगर्ने वाचा गरेको झन्डै १०० वटा सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको सिंगापुरले रिपोर्ट गरेको छ।
यद्यपि, चीनको हालैका कार्यहरूले बेलायतको अडानलाई कडा बनाउन थप योगदान पुर्याएको छ। बेइजिङको ‘उल्फ कूटनीति’ले पनि यसको असर गरेको छ।
तीन महिनाअघि मात्रै अक्टोबर १७ मा म्यानचेस्टरस्थित चिनियाँ महावाणिज्य दूतावास बाहिर विरोध प्रदर्शन गरिरहेका एक प्रजातन्त्र समर्थकलाई कन्सुल जनरल झेङ सियुआनलगायत चिनियाँ कूटनीतिज्ञहरूले कम्पाउण्डभित्र घिसारेर कुटपिट गरेका थिए। चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको २० औं पार्टी कंग्रेस र सीको अधिनायकवादी नीतिको विरोध गर्दै प्रदर्शनकारीहरू कूटनीतिक परिसरबाहिर भेला भएका थिए।
त्यसपछि सरकारले राष्ट्रिय पूर्वाधार र लगानी ऐनलाई पनि अनुमोदन गर्यो, जसले बेलायतमा विशेष गरी चीनबाट विदेशी लगानीको छानबिन गर्दछ। थप रूपमा, सुनकले बेलायतको माइक्रोचिप उद्योगको चिनियाँ अधिग्रहण रोक्नको लागि सक्रिय रूपमा जोड दिइरहेको छ।
यससँगै सुनकले इन्डो-प्यासिफिक र युरोपेली देशहरूसँग बेलायतको सम्बन्धलाई गहिरो बनाउँदैछ। उनले ट्रान्स-प्यासिफिक व्यापार सम्झौतामा सामेल हुन हरियो संकेत दिएको सिंगापुर पोस्टले रिपोर्ट गरेको छ।
