काठमाण्डौं । 
युरोपले चीनप्रति ‘साहसी’ हुनु आवश्यक भएको र ‘घरमा बढी दमनकारी र विदेशमा थप दृढ’ हुनुपर्ने युरोपेली आयोगका अध्यक्ष उर्सुला भोन डेर लियनले बताएकी छन्।
अर्को हप्ता चीनको भ्रमण गर्नुअघि उर्सुला भोन डर लेयनले बिहीबार बेइजिङलाई युक्रेनमा सम्झौता गरिएको शान्ति ल्याउन मस्कोको साथ नदिने चेतावनी दिँदै भनिन्, “चीनले पुटिनको युद्धसँग कसरी अन्तरक्रिया जारी राख्छ भन्ने कुरा निर्णायक कारक हुनेछ।’
उनले पहिलो पटक ईयूले चीनसँगको ऐतिहासिक व्यापार सम्झौतालाई अन्त्य गर्न सक्ने संकेत गरेकी हुन् र जुन २०२० मा प्राप्त भएको थियो तर पछि युरोपेली संसदले बेइजिङबाट केही सदस्यहरूलाई अनुमोदन गरेपछि रोकिएको थियो।
‘हामीले विश्व र चीन पछिल्ला तीन वर्षमा परिवर्तन भएको छ- र हामीले हाम्रो फराकिलो चीन रणनीतिको आधारमा सीएआईलाई पुन: मूल्यांकन गर्न आवश्यक छ,’ उनले युरोपेली नीति केन्द्र र मेरिक्सद्वारा सह-आयोजित कार्यक्रममा उल्लेख गरे। चीन व्यापार सम्झौता, लगानी मा व्यापक सम्झौता को रूप मा जानिन्छ।
भोन डेर लियनले विगतमा चीनको बारेमा आलोचना गरेको बेला, यो पहिलो पटक हो जब ईयू प्रमुखले बेइजिङसँग ब्लकको सम्बन्धमा पूर्ण भाषण दिएको छ। ताइवानको अवस्था, सिनजियाङमा मानवअधिकार उल्लङ्घन र लिथुआनिया विरुद्धको आर्थिक प्रतिशोधलाई औंल्याउँदै उनले भनिन्, ‘यी बढ्दो कारबाहीहरूले चीनलाई स्वदेशमा थप दमनकारी र विदेशमा थप दृढ बन्दै गएको संकेत गर्दछ।’
‘वैश्विक चरणमा यो फिर्ताको पछाडि के छ भनेर हामी चिन्तित छौं,’ फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनसँग अर्को हप्ता चीनको यात्रा गर्ने भोन डेर लियनले भनिन्, ‘हामीले केही समयको लागि चीनको समग्र रणनीतिक मुद्राको धेरै जानाजानी कडा देखेका छौं। र यो अब बढ्दो दृढतापूर्ण कार्यहरूको र्याचेटिंगद्वारा मिलाइएको छ।’
उनले गत हप्ता मस्कोमा भेटेका चिनियाँ र रुसी नेता सी जिनपिङ र भ्लादिमिर पुटिनबीचको सम्बन्धको आलोचना गरेकी थिइन्।
‘सबैभन्दा धेरै कुरा भनेको राष्ट्रपति सीले क्रेमलिन बाहिरको पाइलाहरूमा पुटिनलाई बिदाइ गर्ने शब्दहरू थिए जब उनले भने, ‘अहिले त्यहाँ परिवर्तनहरू छन्, जुन हामीले १०० वर्षदेखि देखेका छैनौं। र हामी। यी परिवर्तनहरू सँगै चलाउनेहरू हुन्।’
चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको ‘स्पष्ट लक्ष्य भनेको चीनको केन्द्रमा रहेको अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थाको प्रणालीगत परिवर्तन हो … हामीले मस्कोमा मित्रताको प्रदर्शन देख्यौं जसले अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थाको लागि यो नयाँ दृष्टिकोणको बारेमा हजार शब्दहरू बोल्छ,’ उनले भनिन्।
उनले ईयू देशहरूलाई विदेशी सब्सिडीको स्क्रीनिंग र आर्थिक जबरजस्ती विरुद्ध नयाँ नीति सहित चीन विरुद्ध नयाँ आर्थिक उपकरणहरूको ‘साहसी र छिटो प्रयोग’ गर्न पनि आह्वान गरे। ईयू सदस्य राष्ट्रहरूको प्रतिनिधित्व गर्ने ईयू काउन्सिलले जबर्जस्ती करणी गर्ने देशहरूलाई दण्डित गर्ने निर्णय गर्न आयोगलाई बढी अधिकार दिनदेखि सावधान रहेको छ।
उनले ‘असंतुलित’ आर्थिक सम्बन्धको रूपमा वर्णन गरेको कुराको बीचमा भोन डेर लियनले ईयूलाई यस वर्षको अन्त्यमा नयाँ आर्थिक सुरक्षा रणनीति ल्याउने बताइन्।
‘युरोपले आउटबाउन्ड लगानीमा लक्षित उपकरणको विकास गर्नुपर्छ। यो सानो संख्यामा संवेदनशील प्रविधिहरूसँग सम्बन्धित छ जहाँ लगानीले राष्ट्रिय सुरक्षालाई जोखिममा पार्ने सैन्य क्षमताहरूको विकास गर्न सक्छ,’ उनले भनिन्,’हामीले यो सुनिश्चित गर्न आवश्यक छ कि हाम्रा कम्पनीहरूको पूँजी, विशेषज्ञता र ज्ञानलाई प्रणालीगत प्रतिद्वन्द्वीहरूको सैन्य र खुफिया क्षमताहरू बढाउन प्रयोग गरिएको छैन।’
भोन डेर लेन विशेष गरी सी जिनपिङ र भ्लादिमिर पुटिनबीचको सम्बन्धको आलोचना गरेकी थिइन्। उनले थपिन्, ‘माइक्रोइलेक्ट्रोनिक्स, क्वान्टम कम्प्युटिङ, रोबोटिक्स, आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स र बायोटेक जस्ता संवेदनशील उच्च प्रविधि क्षेत्रहरूमा “चीनसँगको आफ्नो भविष्यको सम्बन्ध परिभाषित गर्न आवश्यक छ।’
रक्षात्मक कारबाहीका लागि सबै र्यालीङ कलहरूको बाबजुद, भोन डेर लेयनले सतर्क आशावादको नोटको साथ भाषण समाप्त गरे। ‘चीन इतिहास, प्रगति र चुनौतीहरूको आकर्षक र जटिल मिश्रण हो। र यसले यो शताब्दीलाई परिभाषित गर्नेछ,’ उनले भनिन्, ‘तर हामी चीनसँग कसरी सम्बन्ध राख्छौं भन्ने बारे हाम्रो कथा अझै पूर्ण रूपमा लेखिएको छैन- र यो रक्षात्मक हुनु आवश्यक छैन।’
