काठमाण्डौं ।
नयाँ वर्ष २०२३ को सुरुमा भारतीय रेलवेले आफ्नो विरासत लाइनहरूलाई आधुनिक प्रविधिको साथ रूपान्तरण गर्ने लक्ष्य राखेको छ र यसका लागि रेल मन्त्रालयले हाइड्रोजन ट्रेन ल्याउने योजना बनाएको छ। यस वर्षको अन्तिम सम्ममा हेरिटेज लाइनहरूमा पावर ट्रेनहरू सञ्चालन गर्ने सरकारको योजना रहेको मन्त्रालय स्रोतले बताएको छ।
स्रोतका अनुसार ‘हाइड्रोजन फर हेरिटेज’ योजनाले रेलको लुक र सञ्चालन प्रणाली परिवर्तन गर्ने प्रविधि मात्र नभई सार्वजनिक यातायात प्रणालीमा हरित ऊर्जाको प्रयोगलाई पनि प्रवर्द्धन गर्नेछ।
हाइड्रोजन ट्रेनहरू न्यारो गेज र मिटर गेज दुवैमा सञ्चालन हुनेछन्। रेल मन्त्रालयका अनुसार हाइड्रोजन-सञ्चालित ट्रेनहरूले ८ हेरिटेज लाइनहरूमा प्रारम्भिक रुट तय गर्नेछन्। यी लाइनहरू मध्य रेलवेको माथेरान हिल रेलवे एक हो। जसको लम्बाइ १९.९७ किलोमिटर छ।
उत्तर सीमावर्ती रेलवेको दार्जिलिङ हिमालयन रेलवे, जसको लम्बाइ ८८.६ किलोमिटर छ, ९६.५ किलोमिटरको कालका शिमला रेलवे, १६४ किलोमिटरको उत्तरको कांगडा उपत्यका रेलवे, ६२.७ किलोमिटरको पश्चिम रेलवेको बिलमोरा वाघाई रुट, ५८ किलोमिटरको पश्चिम रेलवेको महू पातालपानी रुट, ४६ किलोमिटरको निलगिरि माउन्टेन रुट र ५२ किलोमिटर मारवाड उत्तर पश्चिम रेलवेको मद्रिया रुट रहेका छन्।
यी हेरिटेज रुटमा हाइड्रोजन-सञ्चालित ट्रेन सञ्चालन गर्न धेरै प्राविधिक परिवर्तनहरू पहिले नै भइरहेको छ। सहज सञ्चालनका लागि ट्रेनको प्रत्येक डिब्बामा प्रोपल्सन युनिट स्थापना गरिनेछ। साथै, राम्रो यात्रा अनुभवको लागि भिस्टाडोम कोचहरू प्रत्येक ट्रेनमा सेट हुनेछन्।
यी हाइड्रोजन ट्रेनहरूले देशमा रेलहरू प्रतिस्थापन गर्नेछन्, जुन १९५०-६० मा डिजाइन गरिएको थियो।
