कसैका, अनि आफ्नै छोराछोरीका
च्यातिएका, वर्ष नाघेका र डिजाइन पुरानिएर फालिएका
मेरा, उनका, सहपाठीका, दौँतरीका लागि
अचम्म लाग्दा, अति सुन्दर लुगाका जडौरी भिरेर
निर्धक्क हाँसो हाँसेर, बाग्मतीको अमिलो पानीमा
दुई अञ्जुली यहीँ पानी भरेर, मुख खोकलेर
म भन्दा जीर्ण– कठै ! त्यो पशुपतिको वृद्ध वृद्धाश्रमको पिँढिमा बसिरहेछु,
बाटो चियाइरहेछु, बग्रेल्तै तृष्णाको लोभले कुरिरहेछु ।
म त्यहाँ कसरी पुगेँ, त्यो नसोध
तिमीले मलाई ढाट्यो भन्न सक्छौ, सत्य होला, मैले ढाँटेको छैन,
विश्वास गर मैले मृत्यु कुरेको होइन
त्यो त के भो र ? आयो नै भने पनि
ब््राह्मनालसम्म त म मृत्युसँग अँगालो हालेर पुग्न सक्छु
ब्रह्मनालमा उत्तानो परेर मेरी माताले पवित्र मानेको
त्यो अमिलो पानी म आफैँ पिउन सक्छु
तर, मेरी आमाले ब्रह्मनालमा लम्पसार पर्दा
निल्न नसकेको त्यो पानी मैले ननिल्ने कसम खाएको छु ।
म, म जस्तै थुप्रैको प्रतिनिधि पात्र म
मैले त उसलाई हेरेको हुँ ,
त्यो महान व्यक्ति ! उस्को जन्मदिन मैले बिर्सेँ
तर उस्ले आफनो जन्मदिनमा
मलाई र पशुपतिको वृद्धाश्रममा जडौरी कुरेका हामीलाई
प्लास्टिकका डबका भरी खीर, जेरी, पुरी, आलुको पिरो अचार पठाइदिँदैछ रे
उसका जडौरी आशमा जडौरी भिरेर बसेको म
उस्को जन्मदिनमा खीरले तृप्त हुन
वृद्धाश्रमको ढोकाबाट पशुपतिको प्राङ्गणतिर चियाइरहेछु ।
आज म न कान सुन्छु न पढ्न नै सक्छु
न त अलकापुरी हेर्दै भूगोल पार्क नै पुग्न सक्छु
मेरो सन्तान, उसलाई मलाई हेर्ने फुर्सद कहाँ छ र ?
हेलिकप्टरबाट फन्को मारेर हे¥यो
उस्को जन्मदिनको उपहार डबका भरीको खीर खाएँ,
तर अचम्म ! तपाईंले थाह पाउनुभो ?
खीर दिने उस्ले मुख खोकल्न एक अम्खोरा पानी पनि दिएन
र पनि भोका वृद्ध हामीले धन्यवाद दियौँ – वृद्धाश्रमबाट ।
जडौरी भिरेका सबै हामी
अरुको जन्मदिन, विवाह, वार्षिकोत्सव र खुसियालीमा
जडौरी खीर, जडौरी पुरी, जडौरी तरकारी थापेर
वृद्ध आन्द्रो भर्न लामबद्ध हुन्छौँ
सन्तानको खुसीमा समाहित हुँदै
वृद्ध हाम्रा हत्केलाले डमरु बजाउँदै शिव नृत्य नाच्छौँ ।
आङ् देखिँदा लाज ढाक्ने जडौरी
छानो चुहिँदा छानो टाल्ने जडौरी
मन तितो हुँदा गुलियो पार्ने खीर जडौरी पाएकै छौँ
मलाई थाहा छैन, हामी मानिस हौँ
वा सन्तानको जन्मदिनमा खीर पर्खने जडौरी ?
मेरो अनि मजस्ता अरु सबैको एउटै इच्छा के भने–
शिव र पार्वतीले शिवलोकको ढोका खोलीरहेको बेला
करौडौ पर्यटकले संस्कृति र संस्कारको तस्बीर लिइरहेको बेला
अरबमा तातेका सन्तानले दुई थोपा माया झारिरहेको बेला
म ब्रह्मनालमाथि उत्तानो परिरहेको बेला
मेरो मुखमा बाग्मतीको त्यो अमिलो पानी नतुक्र्याइदेउ,
एक थुर्मी नै किन नहोस् दन्त्यकथा जस्तो त्यो मेलम्चीकै पानी
मेरो मुखमा हालिदेउ ।
भो ! निल्दिन बाग्मतीको त्यो अमिलो पानी
किनभने ब्रह्मनालमा उत्तानो पर्दा पनि
मेरो जिब्रोको स्वाद मरेको छैन
तिम्रो खुसीमा जडौरी पिएर, जडौरी भिरेर शिवनृत्य नाचेकै छु
त्यसैले एक थुर्मी नै किन नहोस् ब््राह्मनालमा लम्पसार म
मेलम्चीकै पानी मेरो मुखमा हालिदेऊ
राख्छौ भने अरु कसैको होइन नेपालकै झण्डा
मेरो चितामाथि राखिदेऊ
मक्किएको पशुपति वृद्धाश्रमको कसम
जडौरी नै सही एक थुर्मी मेलम्चीकै पानी
मेरो मुखमा तुक्र्याइदेऊ ।
विष्णुप्रसाद शर्मा पराजुली,
जेठ १३, २०७६ काठमाडौँ
