फिक्कल (इलाम),
इलामको माई नदीमा आएको बाढीले क्षतिग्रस्त काबेली करिडोर १३२ केभी प्रसारण लाइनको टावर पुनः ठड्याउन कम्तीमा छ महिना लाग्ने भएको छ । बाढीले क्षति पुर्याएको चारवटा टावर पुनः निर्माण गरी बिजुली आपूर्ति गर्न धेरै समय लाग्ने भएपछि विकल्पको विषयमा छलफल भइरहेको नेपाल विद्युत प्राधिकरण दुहवी ग्रीड महाशाखा प्रमुख रोशन खड्काले बताउनुभयो ।
‘बाढीले क्षतिग्रस्त चारवटा टावर पुनः निर्माण गरी विद्युत आपूर्ति गर्न कम्तीमा छ महिना लाग्ने रहेछ, त्यसैले टावरको सट्टा अन्य विकल्प अपनाउन सकिन्छ कि भनेर छलफल भइरहेको छ,’ महाशाखा प्रमुख खड्काले भन्नुभयो, ‘जतिसक्दो चाँडो पुनः निर्माणका लागि पहल भइरहेको छ ।’ उहाँले क्षतिको विवरण अहिल्यै यकिन गर्न नसकिएको बताउनुभयो ।
बाढी आउनुअघि काबेली करिडोर अन्तर्गतको प्रसारण लाइनबाट प्रवाह भइरहेको १८० मेगावाट बिजुली बन्द भएको महाशाखा प्रमुख खड्काले बताउनुभयो ।
गत बिहीबारदेखि परेको अबिरल वर्षाका कारण माई नदीमा आएको बाढीले काबेली करिडोर प्रसारण अन्तर्गत इलामको गोदकबाट झापाको दमकसम्मको खण्डमा पर्ने ५०, ५१, ५२ र ५३ नम्बरको टावलाई क्षति पुर्याएको थियो । बाढीले ५०, ५१ र ५२ नम्बर टावरलाई पूर्ण र ५३ नम्बर टावरलाई आंशिक क्षति गरेको महाशाखा प्रमुख खड्काले बताउनुभयो । बाढीले नदीमा रहेको ५१ नम्बरको टावरलाई पहिले हानेको र उक्त टावर ढलेपछि तार तानिएर अन्य टावरलाई समेत क्षति गरेको महाशाखा प्रमुख खड्काले बताउनुभयो ।
वैकल्पिक व्यवस्थाबाट विद्युत आपूर्ति
यसैबीच, बाढीले क्षतिग्रस्त काबेली करिडोर १३२ केभी प्रसारण लाइनको टावर पुनः निर्माण गर्न समय लाग्ने भएपछि वैकल्पिक व्यवस्थाबाट विद्युत आपूर्ति सुचारु गरिएको छ । १३२ केभी प्रसारण लाइनको विकल्पमा ३३ केभी प्रसारण लाइनमार्फत अस्थायी रुपमा विद्युत आपूर्ति गरिएको नेपाल विद्युत प्राधिकरण इलामका प्रमुख बिजुलीप्रसाद यादवले जानकारी दिनुभयो ।
गत शनिबारदेखि पूर्वी पहाडका तीन जिल्ला इलाम, पाँचथर र ताप्लेजुङमा अवरुद्ध विद्युत मङ्गलबार साँझदेखि सुचारु गरिएको हो । ‘झापाको बिर्तामोडस्थित अनारमनीको सबस्टेशनबाट धुलाबारी गएको ३३ केभी प्रसारण लाइन अन्तर्गत चारआलीबाट टेपिङ गरेर बुधबारे हुँदै इलामको फिक्कलसम्म ल्याइएको छ,’ प्रमुख यादवले भन्नुभयो, ‘फिक्कलबाट इलामको तिल्केनी ल्याएर पुनः गोदक सबस्टेशनमा पठाएर राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जडान गरी हाइड्रोपावरलाई व्याकअप लिई तत्कालका लागि विद्युत आपूर्ति गरिएको हो ।’
इलामको सानिमा माई हाइड्रोपावर र पुवाखोला हाइड्रोपावरबाट क्षमताको आधारमा विद्युत सञ्चालन गरी तीन जिल्लामा विद्युत प्रवाह गरिएको यादवले बताउनुभयो । पहिले नै निर्माण गरेर चालु नगरी छोडिएको ३३ केभी प्रसारण लाइनलाई तीन दिनसम्म मर्मत सम्भार गरी तत्कालका लागि विद्युत आपूर्ति गरिएको उहाँको भनाई छ ।
प्रमुख यादवले तत्कालका लागि विद्युत आपूर्ति भएपनि दीर्घकालीन समाधान नभएको बताउनुभयो । ‘यो व्यवस्था दीर्घकालीन त हुन सक्दैन, धेरै काम गर्न लोडले थेग्न सक्दैन,’ प्रमुख यादवले भन्नुभयो, ‘अहिलेलाई बत्ती बाल्नका लागि मात्र यो उपाय अवलम्बन गरेका छौं ।’
काबेली करिडोर १३२ केभी प्रसारण लाइन निर्माण भएपछि पूर्वी पहाडमा उत्पादित विद्युतलाई राष्ट्रिय प्रसारणमा जोड्ने र यी क्षेत्रमा विद्युत सेवा वितरण सोही करिडोरको माध्यमबाट हुँदै आएको छ । यो प्रसारण लाइन निर्माण गर्न ११ वर्ष लागेको थियो ।
विश्व बैंकको सहुलियतपूर्ण ऋण र नेपाल सरकार तथा प्राधिकरणको लगानी (तीन करोड १० लाख अमेरिकी डलर) मा सन् २००६ बाट थालनी भएको करिडोरको पहिलो चरण झापाको लखनपुरदेखि इलामको गोदकसम्म र दोस्रो चरण इलामदेखि पाँचथरको फिदिमसम्म पूरा भएको थियो । यो करिडोरबाट इधवा खोला, काबेली, हेवाखोला, तल्लो हेवाखोला लगायतबाट एक सय ८० मेगावाट बिजुली प्रवाह भइरहेको थियो ।
