काठमाण्डौं ।
रुस युक्रेन युद्ध चलिरहेका बेला जर्मनीमा आयोजित जी सेभेन सम्मेलनमा अतिथिको रूपमा पुगेका भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले योग तनावमुक्त गर्ने साधन भएको बताएका छन् ।
उनले भर्खरै मनाइएको अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवसको सन्दर्भ जोड्दै भने, ’योग विश्वभरका मानिसहरूको लागि निवारक स्वास्थ्यको लागि उत्कृष्ट साधन हो ।’
’योग बाहेक, भारत लगायत विश्वका धेरै देशहरूमा परम्परागत चिकित्साको बहुमूल्य सम्पत्ति छ, जसलाई समग्र स्वास्थ्यको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। हालै विश्व स्वास्थ्य संस्था ले भारतमा आफ्नो ग्लोबल सेन्टर फर ट्रेडिशनल मेडिसिन स्थापना गर्ने निर्णय गरेकोमा म खुसी छु।’ प्रधानमन्त्री मोदीले भने।
सोमवार जी सेभेन सम्मेलनमा भारतमा स्वच्छ ऊर्जा प्रविधिको ठूलो बजार उदाइरहेको कुरा औँल्याउँदै प्रधानमन्त्री मोदीले यस क्षेत्रमा अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र निर्माणमा लगानी गर्न सक्ने बताएका छन्।
’भारतले हरेक नयाँ टेक्नोलोजीको लागि उपलब्ध गराउन सक्ने मापनले त्यो प्रविधिलाई सम्पूर्ण विश्वको लागि किफायती बनाउन सक्छ,’ उनले शिखर सम्मेलनमा ’इभेस्टिङ इन ए बेटर फ्युचरः क्लाइमेट, इनर्जी, हेल्थ’ को सत्रमा भने।
सत्रमा आफ्नो टिप्पणीको क्रममा, प्रधानमन्त्री मोदीले विश्वव्यापी कार्बन उत्सर्जनमा भारतको योगदान मात्र ५% रहेको उल्लेख गरे। ’ऊर्जा पहुँच धनीको मात्रै विशेषाधिकार हुनुहुँदैन भन्ने कुरामा पनि तपाईँ सबै सहमत हुनुहुन्छ – गरिब परिवारको पनि ऊर्जामा समान अधिकार छ,’ उनले तर्क गरे।
भूराजनीतिक तनावका कारण ऊर्जाको लागत आकाशमुनि परेको बेला यो सम्झनुपर्ने महत्त्वपूर्ण बिन्दु थियो, उनले भने। यस सिद्धान्तबाट प्रेरणा लिएर सरकारले भारतमा एलईडी बल्ब र सफा खाना पकाउने ग्यास घर–घरमा पु¥यायो र गरिबहरूका लागि ऊर्जा सुनिश्चित गर्दै लाखौँ टन कार्बन उत्सर्जन बचाउन सकिन्छ, प्रधानमन्त्री मोदीले भने।
’हाम्रो जलवायु प्रतिबद्धताहरूप्रति हाम्रो समर्पण हाम्रो प्रदर्शनबाट स्पष्ट हुन्छ,’ प्रधानमन्त्री मोदीले औँल्याए। उनले आफ्नो समर्थनमा निम्न कुरा भने,’ भारतले समयभन्दा ९ वर्ष अगाडि गैर–जीवाश्म स्रोतबाट ४० प्रतिशत ऊर्जा क्षमताको लक्ष्य हासिल गरेको थियो। पेट्रोलमा १० प्रतिशत इथानोल मिसाउने लक्ष्य समयभन्दा ५ महिना अगाडि नै पूरा भएको छ । भारतमा विश्वको पहिलो पूर्णतया सौर्य ऊर्जा सञ्चालित एयरपोर्ट छ। भारतको विशाल रेल प्रणाली यस दशकमा नेट शून्य हुनेछ।’
मानव र ग्रह स्वास्थ्य एक अर्कासँग जोडिएको कुरा औँल्याउँदै प्रधानमन्त्री मोदीले भारतले एक विश्व, एक स्वास्थ्यको दृष्टिकोण अपनाएको बताए। ’महामारीको समयमा, भारतले स्वास्थ्य क्षेत्रमा डिजिटल प्रविधि प्रयोग गर्न धेरै रचनात्मक तरिकाहरू फेला पा¥यौ। जी सेभेन देशहरूले भारतलाई यी आविष्कारहरूलाई अन्य विकासशील देशहरूमा लैजान मद्दत गर्न सक्छन्,’ उनले भने।
