सम्पादकीय
आज बैशाख शुक्ल पूर्णिमा। सिद्धार्थ गौतमले बुद्धत्व प्राप्त गरेको दिन। राजा शुद्धोधनको छोरा भएर पनि सांसारिकताबाट विरत भएर सुटुक्क दरबार त्यागेर साधु, सन्त र भिक्षुकारूपमा जीवन बिताए उनले। मन, आत्मा वा अन्तर ह्रदयको शान्तिको खोजीमा भौंतारिएका उनी बोधगयामा बोधीवृक्षका मुनि बसेर शान्तिको खोजी गर्न थाले। त्यही क्रममा आजकै दिन र तिथिमा ज्ञान प्राप्त भयो। त्यही आत्मबोध आज बौद्ध धर्म र बुद्धका उपदेश भएको छ।
नेपालको लुम्बिनी अन्तर्गत कपिलबस्तुमा शाक्य बंशका राजा शुद्धोधनका पुत्र भएर महारानी मायादेबीको कोखबाट उनी जन्मिएका थिए । उनी जन्मिएको सात दिनमै माताको निधन भएकाले मातृवात्सल्यबाट बिमुख भए। जन्मिनासाथ उनी सात पाइला हिंडेको किंवदन्ती छ। त्यही बालक दरबारको भोगबिलाश र सुखशयल त्यागेर शान्तिको खोजीमा हिँडे । अनेक कष्टमा अविचलित साधनारत रहँदा भएको आत्मबोध वा ज्ञान प्राप्ति आज विश्वका पैंतीस करोडभन्दा बढी मानिसको जीवन दर्शन, आस्था र बिश्वासको आधार बनिएको छ। यशोधरासॅग बिवाह भइ एक छोरा राहुलको जन्म भइसक्दा पनि घरगृहस्थी र सांसारिक मोहबाट अलग रहेर उनले गरेको साधनाको प्रतिफल आज करोडौं मानिसको जीवन आधार भएको छ ।
अथक प्रयास र साधना, निष्ठा र निरन्तरताले प्राप्त ज्ञान जब दुनियाँसॅग सञ्चार भयो तब उपदेश बनियो। त्यही उपदेशले उनलाई महामानब हुँदै भगवानको सम्मान दिलायो। शान्ति, सत्य, अहिंसा र सरलताका पर्याय भगवान बुद्धका वाणि आज विश्वमाझ परिचित छन्। भौतिकता र ऐशआरामलाई बन्धन ठानेका उनले रोग, वृद्धता र मृत्युलाई जब नियति हो भन्ने थाह पाए तबदेखि नै अशान्त र अधीर बने। त्यसैले शान्तिको खोजीमा मध्यरातमा घरबाट हिँडे र शान्ति अनुभूत नहुञ्जेल साधनामा लिन रहे। जन्म , ज्ञान प्राप्ति र महापरिनिर्वाण प्राप्त गरेको एउटै तिथि आज बैशाख २५ गतेले विश्वमा उनका उपदेश र आदर्शलाई आत्मसात गर्ने प्रेरणा दियोस् ।
नेपाल यस कारण पनि पुण्यभूमि हो किनकि यहाँको माटोमा आदर्श छोरी सीता जन्मिइन् । अनेक ॠषि- महर्षिहरूको तपोभूमि समेत रहेको नेपालको माटो पबित्र छ। देबी देवताहरुले समेत पाइला राखेको यहाँको माटोमा फेरि पनि बुद्धत्व चाहिएको छ। उनका उपदेशहरूको ब्यावहारिक अनुशरणले हामी सम्पूर्ण मानब जातिमा सहिष्णु, हार्दिक र बन्धुत्वको भाव जागृत गराउँछ । आजको जटिलताबाट मुक्ति दिलाएर अशान्ति, हिंसा र द्वन्द्वबाट शान्ति,अहिंसार सरलतातर्फ डोहोर्याउने भगवान बुद्ध चाहिएको छ। आजको पबित्र दिनले हामी सबैलाई यसतर्फ चिन्तन गर्न प्रेरित गरोस् सबैलाई शुभकामना ।
